Tuesday, June 30, 2020

NCERT solution class 8 sanskrit chapter 10 अशोक वनिका (सर्वनाम, तत्, एतत्-प्रयोग:)


Page No 70:

Question 3

श्लोकेषु रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क) अशोक ——————– तु तस्यां वानर ——————–।
स ददर्शाविदूरस्थं ——————– प्रासादमूर्जितम्‌||
(ख) कर्णिकारै: किंशुकैश्च ——————–।
स देश: ——————– तेषां प्रदीप्त इव ——————–।

Answer:

(क) अशोक वनिकायां तु तस्यां वानर पुंगव:
स ददर्शाविदूरस्थं चैत्य प्रासादमूर्जितम्‌||
(ख) कर्णिकारै: किंशुकैश्च कुसुमितै: सुपुष्पितै:
स देश: प्रभया तेषां प्रदीप्त इव सर्वत:

Page No 71:

Question 4

श्लोकांशान्‌ योजयत-
नन्दनं विबुधोद्यानं
पुण्यगन्धं मनोहरम्‌।
अनेकगन्धप्रवहं
प्रदीप्त इव सर्वत:।
स देश: प्रभया तेषां
चित्रं चैत्ररथं यथा।
पुंनागा: सप्तपर्णाश्च
रम्यं मृगगणद्विजै:।
नानानिनादैरुद्यानं
चम्पकोद्दालकास्तथा।

Answer:

नन्दनं विबुधोद्यानं
चित्रं चैत्ररथं यथा।
अनेकगन्धप्रवहं
पुण्यगन्धं मनोहरम्‌।
स देश: प्रभया तेषां
प्रदीप्त इव सर्वत:।
पुंनागा: सप्तपर्णाश्च
चम्पकोद्दालकास्तथा।
नानानिनादैरुद्यानं
रम्यं मृगगणद्विजै:।

Question 5

निर्देशानुसारं ‘तत्‌’ इति शब्दरूपै: रिक्तस्थानानि पूरयत-
  
विभिक्त:
एकवचनम्‌
द्विवचनम्‌
बहुवचनम्‌
(क)
यथा- पुँल्लिङ्गे
प्रथमा
स:
——————–
——————–
  
षष्ठी
तस्य
——————–
——————–
  
सप्तमी
——————–
——————–
तेषु
      
(ख)
यथा- स्त्रीलिङ्गे
षष्ठी
——————–
तयो:
——————–
  
द्वितीया
ताम्‌
——————–
——————–
  
तृतीया
——————–
ताभ्याम्‌
——————–
      
(ग)
यथा-नपुंसकलिङ्गे
प्रथमा
तत्‌
——————–
तानि
  
द्वितीया
——————–
——————–
——————–
  
चतुर्थी
तस्मै
——————–
——————–

Answer:

  
विभिक्त:
एकवचनम्‌
द्विवचनम्‌
बहुवचनम्‌
(क)
यथा- पुँल्लिङ्गे
प्रथमा
स:
तौ
ते
  
षष्ठी
तस्य
तयो:
तेषाम्
  
सप्तमी
तस्मिन्
तयो:
तेषु
      
(ख)
यथा- स्त्रीलिङ्गे
षष्ठी
तस्या:
तयो:
तासाम्
  
द्वितीया
ताम्‌
ते
ता:
  
तृतीया
तया
ताभ्याम्‌
ताभि:
      
(ग)
यथा-नपुंसकलिङ्गे
प्रथमा
तत्‌
ते
तानि
  
द्वितीया
तत्
ते
तानि
  
चतुर्थी
तस्मै
ताभ्याम्
तेभ्य

Question 6

प्रश्नानाम्‌ उत्तराणि लिखत-
(क) पाठेऽस्मिन्‌ देश: इति शब्दस्य कोऽर्थ:?
(ख) केषाञ्चित्‌ पञ्च पुष्पाणां नामानि लिखत।
(ग) वानरपुंगव: किं ददर्श?
(घ) अत्र वानरपुङ्गव: क:?
(ङ) उद्यानम्‌ कै: निनादै: रम्यम्‌?

Answer:

(क) पाठेऽस्मिन्‌ देश: इति शब्दस्य स्थानम् अर्थ: अस्ति।
(ख) कर्णिकार:, पुंनागा, चम्पक, उद्दालका: किंशुकेश्च एतानि पञ्च पुष्पाणां नामानि सन्ति।
(ग) वानरपुंगव: चैत्यप्रासादम् ददर्श।
(घ) अत्र वानरपुङ्गव: हनुमान् अस्ति।
(ङ) उद्यानम्‌ मृगगणद्विजै: निनादै: रम्यम्‌।

Page No 72:

Question 7

चक्रस्थपदानि प्रयुज्य वाक्यानि रचयत-

यथा-राम: सीतालक्ष्मणाभ्यां सह वनं गच्छति।
(क) राम: —————————————-।
(ख) ———————————————-।
(ग) ———————————————-।
(घ) ———————————————-।
(ङ) ———————————————-।
(च) ———————————————-।
(छ) ———————————————-।

Answer:

(क) राम: सुग्रीवेण सह मैत्रीं स्थापयति।
(ख) राम: रावणं हन्ति।
(ग) राम: विभीषणं लंकराज! इति सम्बोधयति।
(घ) राम: भरताय पादुकै प्रयच्छति।
(ङ) राम: अयोध्याया: सिद्धाश्रम गच्छति।
(च) राम: हनुमति प्रसन्नोऽस्ति।
(छ) राम पित्रो: वन्दनं करोति।

Page No 73:

Question 8

मञ्जूषात: पदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
एताम्‌ एषा एते एतानि एष: एता:
यथा-अध्ययने एष: बाल: अद्वितीय: अस्ति।
(क) ………… बाला विद्यालयात्‌ गृहं गच्छति।
(ख) उद्याने ………… पुष्पाणि विकसितानि सन्ति।
(ग) पिता ………… लेखनीं मह्यम्‌ आपणात्‌ आनयत्‌।
(घ) अहम्‌ ………… फले तुभ्यं ददामि।
(ङ) ………… बालिका: मधुराणि गीतानि गायन्ति।

Answer:

(क) एषा बाला विद्यालयात्‌ गृहं गच्छति।
(ख) उद्याने एतानि पुष्पाणि विकसितानि सन्ति।
(ग) पिता एतां लेखनीं मह्यम्‌ आपणात्‌ आनयत्‌।
(घ) अहम्‌ एते फले तुभ्यं ददामि।
(ङ) एता: बालिका: मधुराणि गीतानि गायन्ति।

0 comments:

Post a Comment