NCERT solution class 8 sanskrit chapter 12 कः रक्षति कः रक्षितः

---

Page No 85:

Question 2

अधोलिखितेषु पदेषु प्रयुक्तां विभक्तिं वचनं च लिखत −

	पदानि	विभक्ति:	वचनम्
	यथा-भ्रमणाय	चतुर्थी:	एकवचनम्
(क)	वस्तूनि	—————————	—————————
(ख)	प्लाटिकेन	—————————	—————————
(ग)	विकीर्णानि	—————————	—————————
(घ)	मसियष्ट्या	—————————	—————————
(ङ)	स्यूतकेषु	—————————	—————————
(च)	काष्ठपीठे	—————————	—————————
(छ)	पृथिव्याम्	—————————	—————————

Answer:

	पदानि	विभक्ति:	वचनम्
	यथा-भ्रमणाय	चतुर्थी:	एकवचनम्
(क)	वस्तूनि	प्रथमा	बहुवचनम्
(ख)	प्लाटिकेन	तृतीया	एकवचनम्
(ग)	विकीर्णानि	प्रथमा	बहुवचनम्
(घ)	मसियष्ट्या	तृतीया	एकवचनम्
(ङ)	स्यूतकेषु	सप्तमी	बहुवचनम्
(च)	काष्ठपीठे	सप्तमी	एकवचनम्
(छ)	पृथिव्याम्	सप्तमी	एकवचनम्

---

Question 3

एकपदेन उत्तरत −
(क) मसियष्टी- जलकूपी- प्रभृतिनि वस्तूनि केन पदार्थेन निर्मितानि?
(ख) उपवनस्य द्वारे कानि क्षिप्तानि सन्ति?
(ग) मृत्तिकायं किं वस्तु न कदापि विनश्यती?
(घ) अस्माकं प्रयास: कस्य रक्षणे अपेक्षित:?

Answer:

(क) प्लास्टिकेन।
(ख) प्लास्टिकस्यूतकानि।
(ग) प्लास्टिकस्य वस्तु।
(घ) पर्यावरणस्य।

---

Page No 86:

Question 4

प्रश्नानाम् उत्तरणि लिखत-
(क) चेनम्माया: सविधे कानि वस्तूनि आसन्?
(ख) पूर्वं प्राय: केन पदार्थेन निर्मिताति वस्तूनि प्राप्यन्ते स्म?
(ग) कानि कानि वस्तूति पर्यावरणं दूषयन्ति?
(घ) प्लास्टिकस्य मृत्तिकायां लयाभावात् किं भवति?

Answer:

(क) चेनम्माया: सविधे कङ्कतम, कुण्डलम, केशबन्ध:, घटिपट्टिका, कड्कणम् इत्यादीनि वस्तूनि आसन्।
(ख) पूर्वं प्राय: कार्पासेन, चर्मणा, लौहेन, लाक्षमा, मृत्तिकया काष्ठेन पदार्थेन निर्मितानि वस्तूनि प्रार्रयन्ते स्मा।
(ग) प्लास्टिकस्य वस्तूनि पर्यावरणं दूषयन्ति।
(घ) प्लास्टिकस्य मृत्तिकायां लयाभावात् अस्माकम् पर्यावरणस्य कृते महती क्षति भवंति।

---

Question 5

अधोलिखितानां पदानां लकारं पुरूषं वचनञ्च लिखत −

	पदानि	धातु:	लकार:	पुरूष:	वचनम्
	यथा-सन्ति	अस्	लट्लकार	प्रथमपुरूष	बहुवचनम्
	कुर्म	—————————	—————————	—————————	—————————
	क्रीणाति	—————————	—————————	—————————	—————————
	पश्य	—————————	—————————	—————————	—————————
	आगच्छ	—————————	—————————	—————————	—————————
	प्राचलिष्यति	—————————	—————————	—————————	—————————

Answer:

	पदानि	धातु:	लकार:	पुरूष:	वचनम्
	यथा-सन्ति	अस्	लट्लकार	प्रथमपुरूष	बहुवचनम्
	कुर्म	कृ	लट्लकार	उत्तमपुरूष	बहुवचनम्
	क्रीणाति	क्री	लट्लकार	प्रथमपुरूष	एकवचनम्
	पश्य	दृश्	लोट्लकार	मध्यमपुरूष	एकवचनम्
	आगच्छ	आ + गम्	लोट्लकार	मध्यमपुरूष	एकवचनम्
	प्राचलिष्यति	प्र + चल	लृटलकार	प्रथमपुरूष	एकवचनम्

---

Question 6

मञ्जूषात: अङ्कानां कृते पदानि चिनुत −

चतु:पञ्चाशत्	सप्तषष्टि:	द्वासप्तति:	षडशीति
चतुर्नवति:	सप्तनवति	पञ्चसप्तति:	अष्टानवति:

67	—————————	86	—————————
98	—————————	97	—————————
54	—————————	72	—————————
94	—————————	75	—————————

Answer:

67	सप्तषष्टि:	86	षडशीति:
98	अष्टानवति:	97	सप्तनवति:
54	चतु:पञ्चाशत	72	द्वासप्तति:
94	चतुर्नवति:	75	पञ्चसप्तति:

---